Jaartallen

Jaar Gebeurtenis Voornaamste composities
1906 25 september: Dmitri Sjostakovitsj geboren te Petersburg (Petrograd, Leningrad).  
1915 Eerste pianolessen van zijn moeder.
Later les aan de muziekschool van Gljasser.
Eerste pogingen tot componeren: Revolutie-Symfonie en een opera De Zigeuners
1917 Pianolessen van Aleksandra Rosanova. enkele niet bewaard gebleven pianowerken: Hymne aan de vrijheid en De Soldaat
1919 Begint zijn studie aan het conservatorium in Petrograd. Scherzo in fis-klein, op. 1 voor orkest
1920 Neemt pianolessen bij L. Nikolajev. Acht Preludes, op. 2 voor piano
1922 Op 24 februari overlijdt Sjostakovitsj' vader. Dmitri verdient als bioscooppianist de kost voor het gezin. Twee Fabels op tekst van Krylov, op. 4; Drie Fantastische Dansen, op. 5; Suite in fis-klein voor twee piano's (opgedragen ter nagedachtenis aan zijn vader)
1923 Behaalt zijn pianodiploma.
Verblijft vanwege tuberculose en bronchitis in een sanatorium op de Krim.
Pianotrio, op. 8
1925 Treedt toe tot de vakbond van kunstenaars.
20 maart: voert in Moskou eigen pianowerken uit.
Voltooit zijn Eerste Symfonie
1926 Leningrad, 12 mei: première Eerste Symfonie onder leiding van N. Malko.
Wordt docent aan de muziekhogeschool te Leningrad.
Eerste Pianosonate, op. 12
1927 Behaalt een eervolle vermelding op het Chopin-Concours in Warshau.
Ontmoet Sollertinski en Nina Varsar, zijn eerste echtgenote.
Aforismen, op.13 en zijn Tweede Symfonie, op.14
1928 Werkt als muziekdramaturg en pianist in het theater van Meyerhold. opera De Neus, op.15; muziek voor de film Het Nieuwe Babylon
1929   De Wandluis, op.19; Derde Symfonie
1930 18 januari: première opera De Neus; het werk wordt fel bediscussieerd. ballet De Gouden Eeuw
1931   ballet De Bout, op.27
1932 13 mei: huwelijk met Nina Vasiljevna Vasjar. de opera Lady MacBeth uit het district Mtsensk, op.29
1933   24 Preludes, op.34 voor piano; Eerste Pianoconcert, op.35
1934 22 januari: eerste uitvoering van de opera Lady Macbeth in Leningrad. Twee dagen later volgt de première in Moskou. Het succes is enorm. Cellosonate, op.40
1935 26 december: Stalin bezoekt een voorstelling van Lady Macbeth.  
1936 28 januari: In de Pravda verschijnt het artikel "Chaos in plaats van muziek", een vernietigende kritiek op Lady Macbeth. De voorstelling wordt van het repertoire gehaald.
April: Sjostakovitsj trekt zijn Vierde Symfonie terug.
30 mei: dochter Galja geboren.
 
1937 Sjostakovitsj wordt compositie-docent aan het conservatorium van Leningrad.
21 november: première van zijn Vijfde Symfonie, die met gejuich wordt bejubeld.
Vijfde Symfonie
1938 10 mei: zoon Maksim geboren. Eerste Strijkkwartet
1939   Zesde Symfonie
1940   Pianokwintet, op.57
1941 In het belegerde Leningrad begint Sjostakovitsj aan zijn Zevende Symfonie.
Later vertrekt hij naar Koejbysjev.
 
1942 5 maart: eerste uitvoering van de Zevende Symfonie onder leidig van S. Samossoed in Koejbysjev.
Op 9 augustus wordt het werk onder leiding van Karl Eliasberg uitgevoerd in het belegerde Leningrad.
Zevende Symfonie
1943   Achtste Symfonie
1944 11 februari: Sjostakovitsj' vriend Sollertinski overlijdt. het Pianotrio, op.67; Tweede Strijkkwartet
1945 Sjostakovitsj verhuist naar Moskou. Negende Symfonie
1946   Derde Strijkkwartet
1947 Sjostakovitsj wordt geridderd met de Lenin-orde en gekozen tot voorzitter van de Leningradse Componistenbond.  
1948 10 februari: in een partijbesluit worden Sjostakovitsj en anderen (waaronder Prokofjev en Chatsjatoerjan) beschuldigd van 'formalisme'. Voltooit het Eerste Vioolconcert en de liederencyclus Uit de joodse volkspoëzie. Beide werken worden (voorlopig) niet uitgevoerd.
1949   het oratorium Het Lied van de Wouden; Vierde Strijkkwartet (wordt pas in 1953 uitgevoerd)
1951   24 Preludes en Fuga's, op.87
1952   Vijfde Strijkkwartet
1953 5 maart: Stalin overlijdt. Tiende Symfonie
1954 In december overlijdt zijn vrouw Nina. de Feestouverture, op.96
1955 Zijn moeder overlijdt. filmmuziek De Horzel, op.97
1956 Hertrouwt met Margarita Andrejevna Kajnova. Zesde Strijkkwartet
1957 Wordt secretaris van de componistenbond. Tweede Pianoconcert; Elfde Symfonie
1958 Echtscheiding van Margarita.
Het partijbesluit van 1948 over 'formalisme' wordt gedeeltelijk herroepen.
 
1959 Sjostakovitsj wordt ongeneeslijk ziek. Zijn rechterarm begint verlamd te raken. Eerste Celloconcert
1960   Zevende Strijkkwartet; Achtste Strijkkwartet
1961 September: Sjostakovitsj wordt lid van de communistische partij. Twaalfde Symfonie
1962 Sjostakovitsj wordt gekozen tot lid van de Opperste Sovjet.
Derde huwelijk: met Irina Antonovna Soeninskaja.
Dertiende Symfonie
1964   Negende Strijkkwartet; Tiende Strijkkwartet
1966 Eind mei: krijgt eerste hartinfarct. Elfde Strijkkwartet; Tweede Celloconcert
1967   Tweede Vioolconcert
1968   Twaalfde Strijkkwartet; Vioolsonate, op.134
1969   Veertiende Symfonie
1970 Ligt dit jaar veel in het ziekenhuis. Dertiende Strijkkwartet
1971 September: tweede hartinfarct. Vijftiende Symfonie
1974   Vijftiende Strijkkwartet
1975 9 augustus: Sjostakovitsj overlijdt te Moskou aan een hartinfarct.
Hij wordt op 14 augustus begraven in het Novodjevitsji-klooster te Moskou.
Altvioolsonate



Home | Laatst gewijzigd: 29 mei 2006 | © 2006 Edwin Neeleman